Een familie die erg dicht bij de zeehonden (Phocidae) staat, is de zeeleeuwenfamilie. Ze lijken op het eerste gezicht misschien erg op zeehonden, maar er zijn grote verschillen. Weet jij het verschil? Op deze pagina leer je de familie van de zeeleeuwen wat beter kennen.

De familie van de zeeleeuwen kennen we ook wel onder de naam oorrobben. Deze naam danken ze aan hun oorschelpen. In de wetenschappelijke wereld noemen we deze familie Otariidae. Net als zeehonden behoren zeeleeuwen tot de orde Carnivora, oftewel vleesetende zoogdieren. Beren, leeuwen, wolven en walrussen zijn ook leden van deze orde. Zeeleeuwen zijn vleeseters. Ze jagen in ondiepe kustwateren op vissen, krabachtigen en schelpdieren.

Zeeleeuwen, zeehonden en walrussen worden vaak in een speciale groep zeezoogdieren geplaatst. Deze groep noemen we de vinpotigen (Pinnipedia). Je raadt het misschien al: deze groep krijgt hun naam door de vorm van de poten. Bij deze dieren zijn de poten erg kort, maar met heel erg lange tenen en vingers. Hierdoor lijkt het net of ze vinnen hebben.

Zeeleeuwen worden vaak verward met zeehonden. Heb jij een idee hoe je eigenlijk heel makkelijk een zeeleeuw kunt onderscheiden? Hun naam (oorrobben en Otariidae) verklapt het al een beetje: de oren. Je kunt aan de zijkant van hun kop kleine oorschelpen zien uitsteken. Zeehonden en walrussen hebben deze niet; zij hebben gaten als oren.

De lichaamsbouw van zeeleeuwen lijkt wel wat op dat van zeehonden. Ze hebben een lang lichaam met een grote borstkas. Ze zijn over het algemeen wat slanker gebouwd dan zeehonden, met een spitsere kop. De voorpoten van zeeleeuwen zijn een stuk langer dan die van zeehonden.

Zeeleeuwen kunnen een stuk soepeler over het land bewegen dan zeehonden. Ze kunnen namelijk hun achterflippers naar voren vouwen. Door op hun voor- en achterflippers te steunen, kunnen ze gewoon over het land lopen. En wanneer nodig, bijvoorbeeld om te vluchten, kunnen ze zelfs flink hard rennen!

Je kunt bij volwassen zeeleeuwen meestal goed het verschil tussen mannetjes en vrouwtjes zien. De mannetjes zijn een stuk groter, met een erg grote borstkas, dikke nek en grotere kop. Dit duidelijke verschil tussen mannetjes en vrouwtjes noemen we seksueel dimorfisme.

Wist je dat…

Zeeleeuwen zijn ontzettend goede zwemmers. Net als overigens de andere vinpotigen. Ze pakken het alleen net wat anders aan dan de zeehonden en walrussen. Zeehonden en walrussen gebruiken hun achterpoten om vaart te maken en hun voorpoten om te sturen. Zeeleeuwen doen het net andersom.

Zeeleeuwen hebben heel lange voorflippers. In plaats van hun achterflippers, gebruiken ze deze lange voorflippers om vaart te maken. Ze bewegen hun voorpoten op en neer, als een soort vleugels. Door dit te doen, duwen ze zichzelf naar voren door het water. Hun achterflippers gebruiken ze dan om te sturen.

Omdat ze op deze manier zwemmen, zijn zeeleeuwen een stuk wendbaarder dan zeehonden. Maar, ze kunnen niet zo lang en diep zwemmen als zeehonden.

Zeeleeuwen zijn sociale dieren: ze leven vaak in enorme groepen bij elkaar. Deze groepen worden ook wel kolonies genoemd. Tijdens het paarseizoen ligt een hele kolonie vaak samen op de kust. Binnen een kolonie zijn er kleinere groepen die bestaan uit een mannetje en zijn harem. Die harems kunnen soms uit tientallen vrouwtjes bestaan!

Zeker tijdens het jagen zijn zeeleeuwen een stuk socialer dan zeehonden. Zeeleeuwen gaan vaak in groepjes op scholen vissen jagen. Door samen te werken, kunnen ze makkelijk vissen uit scholen vangen. Dit is voor zeehonden, die alleen jagen, veel moeilijker.

Wist je dat…

In de Stille Oceaan zijn zeeleeuwen redelijk verspreid. Ze leven vooral in tropische en subtropische zeeën (Californië en Galápagos bijvoorbeeld), maar ook in de meer gematigde en sub-Antarctische gebieden (zoals Zuid-Amerika en Nieuw-Zeeland).

Zeeleeuwen paren en krijgen hun pups altijd op land. Daarom zijn er geen soorten die op de Noordpool voorkomen. De enige plekken in de Atlantische Oceaan waar zeeleeuwen leven, zijn het zuidelijkste puntje van het Afrikaanse continent, en langs de Zuid-Amerikaanse kusten. Hier in Europa kun je dus geen zeeleeuwen in het wild zien.

De familie van zeeleeuwen (Otariidae) bestaat uit 14 soorten in totaal. Deze worden vaak op basis van hun uiterlijk opgedeeld in 2 groepen. De pelsrobben of zeeberen (Arctocephalinae) zijn iets kleiner en danken hun naam aan de langere vacht rondom de borstkas en nek. Bij deze dieren zie je een extreem verschil in grootte tussen de mannetjes en vrouwtjes (seksueel dimorfisme). Deze groep bestaat uit 8 soorten. De zeeleeuwen (Otariinae) zijn wat groter, hebben een gladdere vacht en hebben een wat minder groot verschil tussen mannetjes en vrouwtjes. Deze groep bestaat uit 6 soorten.

Wist je dat…

Deze verouderde verdeling wordt echter nog wel vaak gebruikt, omdat het handig is om de familie van de zeeleeuwen op basis van hun uiterlijke kenmerken op te delen. Zodra er een wetenschappelijke consensus is bereikt, zal dit artikel aangepast worden.

Noordelijke zeebeer (Callorhinus ursinus)
Zuid-Amerikaanse zeebeer (Arctocephalus australis)
Nieuw-Zeelandse zeebeer (Arctocephalus forsteri)
Kerguelenzeebeer (Arctocephalus gazella)
Galapagoszeebeer (Arctocephalus galapogoensis)
Juan Fernández-zeebeer (Arctocephalus philippi)
Kaapse zeebeer (Arctocephalus pusillus)
Subantarctische zeebeer (Arctocephalus tropicalis)

Stellerzeeleeuw (Eumetopias jubatus)
Australische zeeleeuw (Neophoca cinerea)
Manenrob (Otaria flavescens)
Californische zeeleeuw (Zalophus californianus)
Galápagoszeeleeuw (Zalophus wollebaeki)
Nieuw-Zeelandse zeeleeuw (Phocarctos hookeri)

Een familie die dicht bij de zeehonden (Phocidae) staat, is de familie van de walrus. Qua gedrag en lichaamsvorm lijken ze erg op zeehonden en zeeleeuwen. Toch hebben veel walrussen een heel herkenbaar kenmerk: hun slagtanden. Lees verder om de walrussen wat beter te leren kennen.

De familie van de walrussen wordt in de wetenschap ook wel de Odobenidae genoemd. Net als zeehonden horen walrussen bij de orde Carnivora, de vleesetende zoogdieren. In deze orde horen ook dieren als wolven, beren en leeuwen thuis.

Walrussen zijn een van de drie leden van de Pinnipedia (vinpotigen). Deze groep zoogdieren is bijzonder, omdat ze een groot gedeelte van hun leven in het water doorbrengen. Hun voor- en achterpoten zijn na miljoenen jaren evolutie in vinnen veranderd, waardoor ze heel goed in het water kunnen bewegen. De andere twee leden van deze groep zijn de zeeleeuwen (Otariidae) en zeehonden (Phocidae).

Deze familie is een beetje bijzonder, want het heeft maar één familielid! Het is misschien een beetje verwarrend, maar de enige soort in de familie van de walrussen (de Odobenidae dus) is de (Odobenus rosmarus). Alle andere soorten zijn helaas al heel lang uitgestorven.

Walrussen hebben net als de andere vinpotigen een grote, ronde borstkas. Hun achterlijf is relatief klein, waardoor ze een kegelvormig lichaam hebben. Ze hebben kortere voorflippers dan zeeleeuwen. Toch kunnen ze hier wel op steunen, zodat ze hun kop en borstkas van de grond af kunnen tillen.

Walrussen hebben een stuk minder vacht dan zeehonden en zeeleeuwen. Bij de volwassen mannetjes lijkt het soms alsof ze helemaal geen vacht hebben. Om warm te blijven, hebben walrussen een dikke laag blubber. Het lijkt vaak alsof walrussen extreem veel kleine vetrollen hebben, met name de volwassenen.

De enige soort die momenteel nog leeft (Odobenus rosmarus), heeft heel herkenbare slagtanden die uit de bovenkaak naar beneden steken. Fossielen van hele oude walrussoorten laten zien dat veel van de uitgestorven familieleden ook slagtanden hadden.

Walrussen kunnen net als zeeleeuwen hun achterflippers naar voren vouwen. Zeeleeuwen kunnen hierdoor hun hele lichaam van de grond af tillen om te lopen. Dat kunnen walrussen dan weer niet: daar zijn ze te zwaar voor.

Walrussen bewegen over het land door zich met hun voorflippers naar voren te slepen. Daarbij zetten ze zich met hun achterflippers af. De buik komt hierbij niet van de grond, waardoor deze dus over de grond schuift. Op het land zijn wat onhandiger dan zeeleeuwen.

De manier waarop walrussen in het water bewegen, lijkt heel erg op hoe zeehonden dat doen. Ze gebruiken hun achterflippers om vaart te maken, maar houden deze niet plat tegen elkaar. Ze peddelen om en om met hun achterflippers terwijl ze het achterlijf heen en weer bewegen.

Walrussen zijn sociale dieren. Op het land liggen ze in heel hechte groepen samen om uit te rusten. Ook in het water zwemmen ze graag in groepjes. Buiten het paarseizoen zullen de mannetjes en vrouwtjes meestal gescheiden van elkaar leven. Walrussen zijn langer zwanger en zorgen een stuk langer voor hun pups dan zeehonden en zeeleeuwen.

Tijdens het paarseizoen komen de verschillende groepjes mannetjes en vrouwtjes bij elkaar in een grote groep. De mannetjes vechten dan met elkaar om een stukje territorium te veroveren. Deze gevechten kunnen er hard aan toe gaan.

De enige walrussensoort die nu nog leeft, komt rond de Noordpool voor. Ze hebben ondiep water nodig met een zachte zeebodem om goed te kunnen jagen. Daarom gaan ze meestal niet heel erg ver van de kust af. Walrussen rusten vaak in groepen uit op zandige of rotsachtige kustlijnen, maar ook op het ijs.

Vroeger kwamen walrussen ook een stuk zuidelijker voor. De Archaeodobenus, een oer-walrus, leefde ongeveer 6 miljoen jaar geleden rond Japan. Tegelijkertijd leefde er ook soorten rondom Californië, zoals de Gomphotaria. Het lijkt er wel op dat ze allemaal op het noordelijk halfrond leefden, net als de enige overlevende soort.

Wat maakt een zeehond een zeehond? Hoe zien zeehonden eruit en weet jij hoe ze verschillen van zeeleeuwen? Hoeveel soorten zeehonden zijn er en waar leven ze? Op deze pagina leer je wat meer over de zeehonden als familie.

De groep dieren die wij zeehonden of robben noemen, wordt in de wetenschap ook wel Phocidae genoemd.

Zeehonden zijn zoogdieren die in zee leven, oftewel zeezoogdieren. Ze worden samen met zeeleeuwen en walrussen vaak in een speciale groep zeezoogdieren geplaatst. Deze groep noemen we de vinpotigen (Pinnipedia).

Deze groep krijgt hun naam door de vorm van de poten. Bij deze dieren zijn de poten erg kort, maar met heel erg lange tenen en vingers. Hierdoor lijkt het net of ze vinnen hebben.

Ze behoren tot een orde zoogdieren die voornamelijk vlees eten: Carnivora. In deze orde horen dieren als beren, leeuwen, wolven, zeeleeuwen en walrussen ook thuis.

Wist je dat…

Zeehonden zijn vleeseters, dus ze eten andere levende dieren om aan energie te komen. Meestal zijn dit vissen, krabachtigen en schelpdieren. Sommige soorten eten ook hele kleine diertjes zoals krill. Of juist grotere prooien zoals vogels en andere zoogdieren!

Je kunt zeehonden deels herkennen aan hun bijzondere lichaamsbouw. Ze hebben een lang lichaam met een brede borstkas en een smalle achterkant. Hierdoor hebben ze een gestroomlijnd, kegelvormig lichaam. Hun poten zijn erg kort en breed, met vliezen tussen de tenen. Zo zijn ze goed aangepast op een leven in het water.

Zeeleeuwen en walrussen hebben een vergelijkbare lichaamsbouw en aanpassingen, dus wat maakt zeehonden anders? Allereerst kunnen zeehonden hun achterpoten niet onder hun lichaam te vouwen. Zeeleeuwen en walrussen kunnen dit wel. Zij kunnen op deze manier wat makkelijker op het land “lopen”.

Zeehonden moeten als een soort rups hobbelen om zich over het land te verplaatsen. De manier waarop zeehonden zich op het land bewegen, noemen we ook wel bobberen.

Een ander verschil zijn hun oren. Zeeleeuwen hebben kleine oorschelpen. Zeehonden hebben deze niet. De oren van zeehonden zijn gaten aan de zijkant van de kop.

Wist je dat…

Zeehonden zijn erg sterke zwemmers. Dat moet ook wel, want ze brengen heel veel tijd door in het water. Ze kunnen over het algemeen langer onder water blijven dan zeeleeuwen en walrussen. Om bij hun prooi te komen, moeten sommige zeehondensoorten heel diep kunnen duiken.

Een zeehond heeft een bijzondere manier van zwemmen. Om vaart te maken, houden zeehonden de achterflippers plat tegen elkaar aan en bewegen die snel heen en weer. Je zou het kunnen vergelijken met hoe vissen zwemmen. Die slaan kun staart ook heen en weer om door het water te bewegen. De voorflippers zijn een stuk kleiner dan de achterflippers. Ze gebruiken deze ook niet om vooruit te bewegen, alleen om te sturen.  

Wist je dat…

De meeste zeehondensoorten leven een solitair bestaan. Dit betekent dat ze bijna alles liever alleen doen. Tijdens het paarseizoen is dat anders. Dan komen ze in grote groepen bij elkaar om te paren en om te verharen. Daarna gaan ze weer hun eigen weg.

Je kunt zeehonden wel in groepjes zien uitrusten op stranden en zandplaten, maar dit doen ze niet omdat ze graag samen zijn. Omdat ze op het land minder behendig zijn, kunnen ze niet wegrennen voor grote roofdieren. Daarom is het op land veiliger voor ze om niet alleen te zijn. Daarnaast is er vaak niet genoeg ruimte om ver uit elkaar te liggen.

Zeehonden komen in alle zeeën op de wereld voor. Ze leven vaak langs kusten of op het pakijs van de noord- of zuidpool. Er is zelfs een zeehondensoort die niet in zee, maar in het Baikalmeer in Rusland leeft! Iedere soort is aangepast aan bepaalde gebieden en geen enkele soort komt over de hele wereld voor.

Wist je dat…

De zeehondenfamilie (Phocidae), wordt vaak in twee subfamilies opgesplitst: noordelijke zeehonden (Phocinae) en zuidelijke zeehonden (Monachinae). De groep noordelijke zeehonden bestaat uit tien soorten. De groep zuidelijke zeehonden bestaat uit acht soorten. In totaal zijn er wereldwijd achttien verschillende zeehondensoorten.

Baardrob (Erignathus barbatus)
Klapmuts (Cystophora cristata)
Zadelrob (Pagophilus groenlandicus)
Bandrob (Histriophoca fasciata)
Baikalrob (Pusa sibirica)
Ringelrob (Pusa hispida)
Kaspische rob (Pusa caspica)
Larghazeehond (Phoca largha)
Gewone zeehond (Phoca vitulina)
Grijze zeehond (Halichoerus grypus)

Zeeluipaard (Hydrurga leptonyx)
Weddellzeehond (Leptonychotes weddellii)
Krabbeneter (Lobodon carcinophaga)
Rosszeehond (Ommatophoca rossii)
Noordelijke zeeolifant (Mirounga angustirostris)
Zuidelijke zeeolifant (Mirounga leonina)
Hawaïaanse monniksrob (Neomonachus schauinslandi) Mediterrane monniksrob (Monachus monachus)

Zeehonden behoren tot de orde Carnivora. Dit is een bijzondere groep dieren binnen de klasse Mammalia (zoogdieren). Carnivora zijn zoogdieren die gespecialiseerd zijn in het eten van andere dieren, oftewel vleeseters.

Wist je dat…

Miljoenen jaren geleden, waren dinosaurussen de dominante dieren op aarde. Er waren wel zoogdieren, maar de soorten die we kennen van fossielen waren niet groter dan spitsmuizen. Zij specialiseerden zich in ’s nachts te leven, iets waar zoogdieren tot op de dag van vandaag goed in zijn.

De eerste zoogdieren aten insecten om te overleven. Toen de dinosaurussen massaal uitstierven, was er ruimte voor zoogdieren om zich uit te breiden en verder te ontwikkelen. Zo ontstonden er verschillende zoogdieren met allerlei specialisaties. Een van die specialisaties was het eten van vlees. De Carnivora dus.

De oudste Carnivora-fossielen die tot nu toe zijn gevonden, zijn van de Miacis congnitus. Deze roofdiertjes leken wat op de moderne civetten, met lange, lenige lichamen en lange staarten. Miacis leefde waarschijnlijk in bomen en at kleine ongewervelden, reptielen en vogels. Ze leefden tijdens het late Paleoceen- en vroege Eoceentijdperk (62 – 34 miljoen jaar geleden). Alle moderne Carnivora stammen van deze prehistorische dieren af. Dus ook zeehonden.

Wil je meer leren over de evolutie van de zeehondenfamilie? Ga dan naar onze pagina over de evolutiegeschiedenis van de Phocidae.

Allereerst zijn de Carnivora zoogdieren (mammalia). Dit betekent dat ze hun baby’s tijdens de eerste levensfase melk voeren.

Alle Carnivora zijn ook ‘levendbarend’. Dit betekent dat ze zich ontwikkelen zich in een placenta binnen de baarmoeder van hun moeder en uiteindelijk “levend” geboren en niet uit een ei.

Carnivora hebben een vrij grote schedel met een grote schedelpan. Ze hebben grote hersenen en worden als intelligente dieren gezien. De koppen van Carnivora zijn over het algemeen wat ronder dan die van andere zoogdieren. Deze rondere koppen zorgen ervoor dat hun ogen goed geplaatst zijn voor jagen op andere dieren.

De vorm en plek van de ogen is daarom opvallend. Carnivora hebben relatief grote ogen die dicht bij elkaar staan. Omdat de ogen allebei naar voren wijzen, kunnen Carnivora zoals zeehonden heel goed perspectief (diepte) zien. Dit is heel belangrijk voor vleeseters. Om op andere dieren te jagen, moeten ze immers kunnen zien hoe ver weg hun prooi precies is.

Maar de makkelijkste manier om Carnivora te herkennen, is aan hun tanden. Omdat Carnivora vlees eten, hebben ze een gebit dat is aangepast aan het doden en eten van dieren. Ze hebben grote, puntige hoektanden en scherpe, gekartelde kiezen. Hiermee kunnen ze spieren en pezen knippen en zelfs botten kraken.

Wist je dat…

Deze twee termen kunnen best verwarrend zijn, want ze lijken heel erg op elkaar. Ze betekenen alleen niet hetzelfde.

De Carnivora zijn een orde zoogdieren die aangepast zijn op het eten van vlees. Om te overleven, moeten ze dieren doden of karkassen vinden. Als er over Carnivora gesproken wordt, gaat het dus over de indeling van deze groep vleeseters ten opzichte van andere zoogdieren. Voorbeelden hiervan zijn wolven, leeuwen en zeehonden.

Maar deze zoogdieren zijn niet de enige dieren die vlees eten. Als een dieet van een dier voornamelijk uit vlees bestaat, hebben we het over een carnivoor dieet. Roofvogels, krokodillen, Tyrannosaurus rex en zeehonden zijn dus allemaal carnivoren.

Voor het eten en verteren van vezelrijke planten (zoals gras) heb je een extreem lang en complex verteringsstelsel nodig. Dit is omdat planten heel moeilijk te verteren zijn en veel tijd nodig hebben. Er zitten ook weinig voedingsstoffen in, dus planteneters zijn bijna constant bezig met eten.

Vlees is daarentegen makkelijk te verteren. Carnivora hebben dus maar heel korte, simpele verteringsstelsels. Vlees is ook heel rijk aan energie en eiwitten, waardoor ze minder tijd hoeven te besteden aan eten dan planteneters.

Maar energie alleen is niet genoeg om te overleven. Zoals je wellicht wel weet, hebben dieren ook vitaminen, vetten en mineralen nodig. Daarom eten Carnivora niet alleen het vlees van hun prooi, maar ook de organen, het vet, de huid en soms zelfs de botten. Daar zitten alle voedingsstoffen in die een dier zich kan wensen. Zeehonden slikken bijvoorbeeld veel van hun prooien in een keer door. Met skelet en al.

Wist je dat…

Niet altijd. Er zijn wel soorten die vrijwel alleen vlees eten, maar er zijn ook Carnivora met een meer gemengd dieet. Toch spreken we dan nog steeds van carnivoren, omdat hun lichamen vooral zijn gespecialiseerd in het verwerken van vlees.

Als het dieet van Carnivora voor meer dan 70 procent uit vlees bestaat, noemen we dat hypercarnivoren. Ze kunnen ander voedsel slecht of niet verteren. Zeehonden en de andere Pinnipedia zijn hypercarnivoren. Zij eten alleen maar vlees, geen plantaardig voedsel.

Er zijn ook Carnivora die een gemengd dieet hebben. Als hun dieet voor minder dan 30 procent uit vlees bestaat, dan noemen we dat hypocarnivoren. Vaak eten zij naast vlees ook paddenstoelen en fruit. Hier zitten weinig vezels en veel suikers en eiwitten in, dus ze zijn vrij makkelijk te verteren voor Carnivora. Bruine beren (Ursus arctos) zijn bekende hypocarnivoren. Voor hun winterslaap moeten ze ontzettend veel reserves opbouwen. Daarom eten ze alles wat ze tegenkomen.

Tussen de hyper- en hypocarnivoren in heb je zogeheten mesocarnivoren. Hun dieet bestaat voor 50 – 70 procent uit vlees. Veel hondachtigen zijn mesocarnivoren. Ze eten vooral vlees, maar kunnen bepaalde planten ook goed verteren zolang er niet te veel vezels in zitten.

Wist je dat…

Binnen de orde Carnivora zijn er 16 families en 296 soorten. De families zijn over twee onderordes verdeeld: de Caniformia en de Feliformia.

De onderorde Caniformia bestaat uit negen families:

• Canidae (hondachtigen)
• Ailuridae (rode panda)
• Mephitidae (stinkdieren)
• Procyonidae (wasbeerachtigen)
• Mustelidae (marterachtigen)
• Ursidae (beren)
• Odobenidae (walrus)
• Otariidae (zeeleeuwen)
• Phocidae (zeehonden)

De onderorde Feliformia bestaat uit zeven families:

• Felidae (katachtigen)
• Eupleridae (Madagaskarcivetkatten)
• Herpestidae (mangoesten)
• Hyaenidae (hyena’s)
• Nandiniidae (Afrikaanse palmcivetkat)
• Prionodontidae (Aziatische linsangs)
• Viverridae (civetten en genetten)

Wist je dat…

Zoals de naam doet vermoeden, leven zeehonden in zout water. Toch wil het nog wel eens gebeuren dat we een melding krijgen van een zeehond in een gebied met zoet water. Vaak komt zo’n melding binnen met de vraag: “Is dat niet erg?”

En gelukkig is dat niet zo. Een zeehond heeft vooral vis nodig om te overleven. En die zitten ook in zoet water. Er zijn meldingen bekend van zeehonden in de Utrechtse gracht, het Schildmeer en in de grote rivieren. Zeehonden zijn slim. Ze vinden meestal hun weg terug wel weer. 

Zeehonden hoeven niet per se in zout water te zijn om te overleven. Anders dan andere in de zee levende dieren, zijn ze niet erg gevoelig voor het zoutgehalte van water. Het is wel zo dat ze na een tijdje last kunnen krijgen van hun ogen.  Afgezien daarvan kunnen zeehonden prima een tijdje in zoet water overleven. Zolang er genoeg vis is om op te jagen.

De twee meest recente gevallen bij ons gemeld zijn zeehonden Hulcky en Thor. Hulcky hebben we uit het Veluwemeer gehaald, toen bleek dat ze last had van een longworminfectie. Ze is opgevangen in het Zeehondencentrum en uiteindelijk weer in zee vrijgelaten.

Zeehond Thor werd juist in het zoete water van De Onlanden gezien nadat we hem hadden opgevangen en weer vrijgelaten. Dankzij zijn tag én zijn vlekkenpatroon konden we herkennen dat het om deze specifieke zeehond ging. Na een tijdje heeft hij zelf zijn weg weer terug gevonden.

Sinds maart 2012 hebben we nog meer meldingen gehad:

• Maart 2012: gewone zeehond bij Goudswaard, Zuid-Holland.
• December 2012: gewone zeehond in de Biesbosch.
• December 2012: gewone zeehond in het Schildmeer, Groningen. Het dier leek heen en weer te zwemmen tussen het Schildmeer en Farmsum.
• Januari 2013: gewone zeehond in de Maas bij Dreumel.
• April 2013: gewone zeehond in rivier de Hunze in Drenthe, uit zichzelf verder getrokken.
• December 2013: gewone zeehond in het Schildmeer, Groningen. Onbekend of het dezelfde zeehond was. Wel was het dier gezien met vis in de bek.
• Augustus 2015: ringelrob in Utrechtse grachten, opgevangen bij zeehondenopvang A Seal in Stellendam.
• Oktober 2015: gewone zeehond in Biesbosch.
• Maart 2016: gewone zeehond in de Maasplassen bij de Weerd in Roermond.
• November 2016: gewone zeehond “Hulcky” gespot in Veluwemeer.
• Augustus 2021: gewone zeehond Thor gespot eerst in Peizerdiep, later in De Onlanden.

De zeehondenpopulaties die in Nederland voorkomen, leven allemaal in zout water. Maar er zijn zeehondenpopulaties op de wereld die echt leven in zoet water. In totaal zijn dit er vijf. Deze populaties zijn waarschijnlijk lang geleden afgescheiden geraakt van de zee.

Het gaat om de volgende vijf populaties:

Iliamna meer, Alaska Phoca vitulina mellonae, een zoetwater subspecies van de gewone zeehond.
Baikal Meer, Siberië Pusa sibirica, Baikalrobben ,  een aparte soort. Trouwens ook de kleinste zeehondensoort.
Ladogameer, Rusland Pusa hispida ladogensis, zoetwater subspecies van de ringelrob.
Saimaameer, Finland Pusa hispida saimensis, zoetwater subspecies van de ringelrob.
Lac des loups marins, Quebec Phoca vitulina mellonae, zoetwater subspecies van de gewone zeehond.

Bron: Van Lanen, 2012

Er wordt gedacht dat er vroeger meer zeehonden de Nederlandse binnenwateren bezochten, maar dat dat in de laatste eeuw minder is geworden.

Het aanleggen van waterkeringen in alle grote rivieren in Nederland heeft hier waarschijnlijk aan bijgedragen. Door alle sluizen, dijken en spuigaten is het vrij lastig voor een zeehond om een makkelijke weg naar het binnenland te vinden. Soms vinden zeehonden een weg, maar raken ze onderweg verdwaald en kunnen zij geen weg terug meer vinden. Als die dieren dan ook niet genoeg voeding krijgen, moet er ingegrepen worden om ze weer terug naar zee te helpen. In andere gevallen lijken zeehonden heel goed te weten hoe ze heen en weer moeten tussen zee en meer.

De zeehond die al een aantal keer in het Schildmeer is gezien, bijvoorbeeld. Die werd eerst bij Farmsum gezien, toen bij het Schildmeer. Om bij dat meer te komen moest de zeehond eerst door een kanaal naar het zuiden zwemmen, om vervolgens een klein afwateringskanaaltje in te zwemmen. Toen het dier later weer bij Farmsum werd gespot, leek het erop dat het dier wel wist wat het aan het doen was. Een jaar later werd opnieuw een zeehond in het Schildmeer gezien.

Er wordt door verschillende mensen gesuggereerd dat de zeehonden wellicht kunnen leren hoe sluizen werken.

Door de industrie, landbouw en afvalwater vanuit huishoudens is de waterkwaliteit in de laatste eeuw snel achteruitgegaan. Door de verslechterde kwaliteit van het zoetwaterecosysteem werden veel zoetwaterlichamen onleefbaar voor bepaalde vissoorten. Hierdoor ging de diversiteit in veel zoetwaterlichamen ook sterk achteruit.  Zoals al eerder genoemd, hebben zeehonden veel vis nodig om te kunnen overleven. Als die vis er niet is, zal een zeehond er niet snel voor kiezen om in zo’n gebied rond te gaan hangen.

Afgelopen paar jaar is er wel hard gewerkt om de waterkwaliteit te verbeteren. En dat zal voortgezet worden. Er worden ook verschillende projecten ontwikkeld om de soortenrijkdom in het Nederlandse water weer omhoog te brengen. Door bijvoorbeeld de zeesluizen op een kier te laten staan en vispassages aan te brengen in dijken, hoopt men dat migrerende vissoorten weer zullen terugkeren naar het Nederlandse binnenland. Met die terugkeer hopen zij dan ook dat het ecosysteem verbetert.

Wellicht dat we met die verbetering over een paar jaar vaker zeehonden zullen tegenkomen in het Veluwemeer?