Plastic afval blijft niet altijd hetzelfde. Een plastic tas die in zee ronddrijft zal worden afgebroken in kleinere stukjes. Door contact met UV licht van de zon en het weer zal er niets overblijven van deze tas, maar valt het uiteen in een ontelbaar aantal microplastics [1]. We noemen iets macroplastic als je het met het blote oog kan zien, zoals de plastic tas. De plastic tas blijft afbreken en afbreken totdat het zo klein is dat de plastic deeltjes niet meer zichtbaar zijn met het blote oog. Plastic dat minder dan 5 mm groot is heet microplastic.

Het is een groot probleem als je zulk ongelooflijk klein plastic niet kan zien. Mensen en dieren kunnen zo plastic opeten of doorslikken zonder dat ze het door hebben. Helaas zijn er nog geen waterzuiveringsinstallaties die de microplastics uit het water kunnen filteren.

Uit onderzoek naar drinkwater in Europese steden blijkt dat er microplastic in ons drinkwater zit: 72.2% van de 18 geteste drinkwater locaties bevatte plastic vezels [2]. Dat betekende dat het drinkwater uit 4,5 vezel per 500 ml water bestond. De conclusie is dat wij mogelijk water drinken met plastic deeltjes zonder dat we het doorhebben.

Ook via onze huishoudens komt veel microplastic in ons water terecht. Verzorgingsproducten zoals shampoo, zonnebrand, tandpasta of douchegel kunnen microbeads bevatten.

Wist je dat…

Microbeads zijn kleine plastic korreltjes die als een scrub werken (zie afbeelding 4). Bij gebruik spoelen deze plastic bolletjes via de douche of wasbak weg in het rioolsysteem.

Afbeelding 4. Je ziet microbeads, de blauwe plastic bolletjes, die in een scrub zitten. Bron foto: MPCA Photos – microbeads-plastic-particles © https://www.flickr.com/photos/mpcaphotos/22208966814

Microplastic kan door verwering verder afbreken tot nanoplastic. Nanoplastic is kleiner dan 100 nanometer. Het is zo klein dat de kans bestaat dat dit plastic je lichaamscellen binnendringt en in verschillende organen terecht kan komen (5).

Misschien kan het hele kleine nadelig zijn voor je gezondheid. Microplastics en nanoplastics kunnen chemicaliën en ziekteverwekkers bij zich dragen. Er is nog te weinig onderzoek gedaan om te weten wat dat voor gevolgen kan hebben voor onze gezondheid.

Bronnen

1. Wageningen World (2016).Ons plastic is zoek. 13. https://issuu.com/wageningenur/docs/wageningen_world_2016_02__nl_web/10
2. Synthetic polymer contamination in global drinking water– Kosuth, Wattenberg, Mason, Tyree, Morrison. (2017). https://orbmedia.org/stories/Invisibles_final_report
3. Synthetic fibers – Disasterous for humans and oceans. Plastic Soup Foundation
4. De Falco, F.; Gullo, M.P.; Gentile, G.; Di Pace, E.; Cocca, M.; Gelabert, L.; Brouta-Agnésa, M.; Rovira, A.; Escudero, R.; Villalba, R.; et al. (2018).Evaluation of microplastic release caused by textile washing processes of synthetic fabrics.  Pollut., 236, 916–925.https://doi.org/10.1016/j.envpol.2017.10.057
5. Nanoplastics gevaarlijkerdan microplastics (2014) Ingrid Zeegers. Magazine over de zee, link >>

De mens is de veroorzaker van de plastic soep. Wij maken de plastic producten die uiteindelijk in de natuur belanden. Wist je dat 80% van het afval in zee van het land komt? [1]. Via verschillende omwegen zoals de wind, riolen, grachten of rivieren komt het afval uiteindelijk terecht in zee. 

De afbeelding laat zien dat een klein deel van ons afval meteen in zee beland. Het meeste plastic neemt een langere route om in het water terecht te komen. Dus iets wat je in de stad op straat gooit, kan uiteindelijk nog steeds in de zee belanden.

Plastic in zee is (helaas) niks nieuws. Al tientallen jaren komt er plastic afval in zee terecht. En dit zal alleen maar meer worden. Elk jaar komt er 8 miljard (!) kilo plastic afval in zee bij [2]. Wetenschappers schatten dat er nu al 150 miljard kilo plastic in de oceanen zit [3]. Tegelijkertijd produceert de wereld steeds meer plastic: in 1964 werd er 15 miljard kilo gemaakt en in 2014 was dit gegroeid naar 311 miljard kilo plastic [4].

Dus als er niets verandert dan zal er alleen maar meer plastic afval in zee komen. De schokkende voorspelling van onderzoekers is dat als we niets veranderen, de zeeën in 2050 qua gewicht meer uit plastic dan uit vis zullen bestaan [5].

Het meest voorkomende plastic afval in zee zijn producten die je elke dag wel gebruikt. Een opvallend kenmerk van al deze producten is dat het single use plastic is: plastic dat na een keer gebruiken weer wordt weggegooid. Op afbeelding 3 zie je de top 10 van het meest voorkomende afval in zee. Welke voorwerpen gebruik jij wel eens??

Afbeelding 3. De top 10 van het meest voorkomende soorten afval in zee, in aantallen. Bron: https://oceanconservancy.org/wp-content/uploads/2018/06/FINAL-2018-ICC-REPORT.pdf

We leven in een wereld waarin het ondenkbaar is om nog zonder plastic te kunnen leven. Verpakkingen, kleding, auto’s, verzorgingsproducten, elektronica: bijna alles is (voor een deel) gemaakt van plastic. Nu klinkt het alsof plastic alleen maar slecht is, maar wist je dat dit materiaal ook veel voordelen heeft? 

Plastic materiaal:

• Is goedkoop,
• Is veelzijdig,
• Kun je jarenlang gebruiken,
• Is vrij sterk [6].

Juist deze voordelen zijn tegelijkertijd ook de nadelen van plastic. Het recyclen van plastic gebeurt veel te weinig. Van 1950 tot 2015 kreeg slechts 9% van het plastic een nieuw leven en de rest werd gestort of verbrand om energie op te wekken [7, 8]. Daarnaast is recyclen het uitstellen van een product weggooien. Dit komt doordat gebruikt plastic in kwaliteit achteruit zal gaan als je er weer een compleet product van wil maken [8].

Plastic kan een leven lang mee. Plastic dat namelijk niet gerecycled wordt kan nog honderden jaren bestaan en kan zelfs nog langer mee als het in kleinere stukjes, beter bekend als microplastic , afbreekt. Sommige plastics kunnen zelfs tot 600 jaar blijven bestaan! [9] Als plastic zo lang blijft ronddrijven in zee, dan blijft dat een gevaar voor de dieren in zee nu – en in de toekomst.

Bronnen 

1. R. Jambeck et al. Plastic waste inputs from land into the ocean. Science, 13 february 2015.
2. World Economic Forum, Ellen MacArthur Foundation and McKinsey & Company, The New Plastics Economy– Rethinking the future of plastics (2016), Bladzijde 17.
3. Ocean Conservancy and McKinsey Center for Business and Environment,Stemming the Tide: Land-based strategies for a plastic-free ocean (2015).
4. PlasticsEurope, Plastics – the Facts 2013 (2013);PlasticsEurope, Plastics – the Facts 2015 (2015).
5. Projections for 2015 and 2025 based on Ocean Conservancy, Stemming the Tide (2015)
6. World Economic Forum, Ellen MacArthur Foundation and McKinsey & Company, The New Plastics Economy – Rethinking the future of plastics (2016),http://www.ellenmacarthurfoundation.org/publications
7. Production, use, and fateof all plastics ever made – Geyer et al (2017) https://plasticoceans.org/wp-content/uploads/2018/05/Production_use_and_fate_of_all_plastics_ever_made.pdf
8. Strategy on plastics in the circular economy (2017)European Parlement.
9. NOAA / Mote Marine Lab. Approximate Time it Takes for Garbage to Decompose in the Environment.(2017). Available at this link >>

In de Stille oceaan is een eiland ontstaan van zo’n 79.000.000 kilo afval dat bij elkaar blijft drijft. Het gaat om een gebied dat 3 keer zo groot is als Frankrijk! Deze plasticverzameling in zee werd als eerst de plastic soep genoemd. 

In 1997 zeilde oceaanwetenschapper Charles Moore van Hawaii naar Zuid-Californië waarbij hij een andere route dan normaal nam. Hij voer dwars door een “gyre” in het noorden van de Stille Oceaan, zoals je kunt zien op onderstaande  afbeelding.  Een “gyre” is een grote cirkelvormige beweging van het zeewater dat veroorzaakt wordt door het draaien van de aarde in combinatie met bepaalde zeestromingen.  

Hier zag Charles dagelijks stukken plastic langsdrijven. Hij ging op onderzoek uit en zo ontdekte hij dat op deze plek een grotere hoeveelheid plastic dreef dan op andere plekken in de Stille oceaan. Ook zag hij dat het plastic hier niet alleen op het water dreef, maar ook onder water zweefde. Charles noemde deze ontdekking de ‘plastic soep’, een woord dat tot de dag van vandaag wereldwereld bekend is. 

De North Pacific Gyre is de plek waar Charles Moore de plastic soep ontdekte en beschreef.
Bron: Fangz